Tüm ebeveynler çocuklarının güçlü, sağlıklı dişlere sahip olmasını ister ancak süt dişlerinin minesi yetişkin dişlerinden daha zayıf olduğu için çocuklarda çürük kusurları daha yaygındır. Bu yazıda çocuklarda diş çürümesinden, diş hasarının nasıl oluştuğundan ve çocuklarınızın dişlerini korumak için alabileceğiniz önlemlerden bahsedeceğim. Keyifli okumalar…

 

Öncelikle diş çürüğünün gerçekte ne olduğuna ve dişlerde iyi bilinen çürüklerin nasıl oluştuğuna hızlıca bir göz atalım. Diş çürüğü, ancak belirli faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkabilen bir diş hastalığıdır. Bunlar bir araya gelirse dişler önce demineralize olur ve sonunda deliklerle dolar. Bu daha sonra diş çürüğü olarak adlandırılır. Farklı aşamalarda meydana gelen diş çürüğü çocukları erken evrelerde etkilemişse genellikle çıplak gözle görmek mümkün değildir. Görünür çürük meydana gelmişse, bu genellikle zaten oldukça ilerlemiş bir çürüktür ve dentine ve hatta muhtemelen diş sinirine yayılmıştır.

Dişlerde çürükler nasıl oluşur?

Çürüğün temeli sözde karyojenik bakterilerdir. Bunlar şekeri, yiyeceklerden asitlere dönüştürebilen oral floranın parçalarıdır. Bir şey yersek, karyojenik bakterilere asit üretimi için temel sağlayan diş plağı oluşur. Bakteriler tarafından üretilen bu asitler diş minesine saldırır. Etkileri altında, kalsiyum ve diğer mineraller, savunmasız hale gelen diş minesinden çözülür. Yavaş yavaş bu demineralize bölgelerde dişlerde delikler oluşur. Diş çürüğü dişin derinliklerine kadar nüfuz edip diş sinirine ulaşırsa iltihaplanabilir ve bu da çok iyi bilinen şiddetli ağrıya yol açar.

Çocuğumun dişlerini düzenli temizliyorum ama yine de çürüyor… 

Bana en sık sorulan sorulardan biri ise “Çocuğumun dişlerini düzenli olarak temizlememe rağmen çürüyor, bunun nedeni nedir?” sorusudur. Şimdi, çocuklar zaten sıklıkla diş çürümesinden muzdariptir. Yapılan araştırmalara göre on yaşındaki çocukların yüzde 54’ü hayatlarında en az bir kez diş çürüğü tedavisi görüyor. Çocuğunuza şekerli gıdaları çok seyrek veriyor ve diş hijyeni becelerini düzenli olarak takip ediyor olabilirsiniz ancak yanlış diş fırçalama veya sorunlu beslenme de çocuklarda çürük oluşumuna neden olabilir. Örneğin, asitli ve şekerli gıdaları tükettikten hemen sonra dişleri fırçalamak aslında diş minesinin tahribatını hızlandırabilir. Yürümeye başlayan bir çocukta diş çürüğü geliştiğinde, buna genellikle biberon çürüğü deriz. Bu, çocuklar sürekli olarak biberondan şekerli içecekler veya süt yerine geçen maddeler içtiğinde meydana gelir. Çocuklarda bu tür diş çürüğü özellikle kesici dişlerde belirgindir ve hatta bebekleri bile etkileyebilir. Yani çocuklarda diş çürükleri sadece şekerli gıdaların yoğun tüketiminden kaynaklanmıyor.

Peki, çocuklarda diş çürüğü nasıl anlaşılır?

Özellikle erken dönemlerde çocuklarda diş çürüğü mevcut olduğunda çıplak gözle görmek çoğu zaman mümkün değildir. Lütfen siyah lekeler veya görünür delikler keşfedene kadar beklemeyin, çünkü o zaman çürük zaten ilerlemiş olacaktır! Erken uyarı işaretleri, dişlerdeki hafif lekeleri ve diş etleriyle ilgili sorunları içerebilir. İltihaplı veya kanayan diş etleri her zaman bir diş hekimi tarafından kontrol edilmelidir.

Kendi kararınıza güvenmeyin

“Her önlemi aldım ama yine de çürük oluştu, o halde ne yapmalıyım?” Çocuklarında diş çürüğü olan ebeveynler kendilerine bu soruyu soruyorlar. Çürük, özellikle süt dişlerini etkilediğinde… Bazı ebeveynler bir noktada düşene kadar bekleyip bekleyemeyeceklerini merak ederler. Çocuklarda çürüklerin güvenilir bir şekilde tespiti deneyimli bir diş hekiminin elindedir. Bu nedenle, çocuk diş hekimlerinin önerdiği gibi, en başından kontrollere gidin. Çocuk diş hekimi, dişleri detaylı bir şekilde incelemek ve çocuklarda diş çürümelerini erken dönemde tespit etmek için özel aletler kullanabilir.

Süt dişlerindeki çürükler tedavi edilmeli midir?

Bunun kısa yanıtı şudur: Evet, kesinlikle! Süt dişlerinin eninde sonunda düşeceği doğrudur. Ancak süt dişlerindeki çürükler de zamanında tedavi edilmelidir. Aksi takdirde, yalnızca şiddetli ağrı ve tehlikeli apse ve iltihaplanma tehdidi yoktur. Süt dişlerinde zaten çürük olan çocukların kalıcı dişlerinde de çürük olma olasılığı daha yüksektir. Onları hastalıktan korumak için çocuklarda da çürüklerin sürekli olarak tedavi edilmesi gerekir. Ayrıca süt dişinin kaybından dolayı oluşacak boşluklar kalıcı dişlerin çarpıklığına yol açacaktır.

Peki çocuklarda diş çürüğü nasıl tedavi edilir?

Temel olarak çocuklarda diş çürüğü vakalarında tedavi yetişkinlerdekine benzer. Küçük hasarlar bazen yüksek konsantrasyonlu bir florür vernikle kapatılabilir. Büyük hasar varsa dişin iç kısmının hijyeni sağlanmalı ve doldurulmalıdır. Dişin siniri zarar görmüşse çocuklara da kök tedavisi yapılabilir. Bu, özellikle küçük çocuklarda nazikçe gerçekleştirilir. Diş hekiminiz sonradan gelecek kalıcı dişler için yer tutucu olarak önemli bir rol oynayan tutucular ile süt dişlerini korumaya çalışacaktır. Dişler zaten çok ağır hasar görmüşse, dişin üzerine yerleştirilen özel süt dişi kuronları kullanılabilir. Bazı durumlarda, çocuklar tedaviyi tamamen reddederse bu da bir çözüm olabilir.

Çocuk tedaviyi reddederse ne yapılmalı?

Çocuklarınıza diş çürümesini, çürüğün neden kaynaklandığını ve tedavi olması gerektiğini açıklayarak başlamanız en iyi yoldur. Böylece çocuk hem dikkate alındığını ve önemsendiğini hissedecek hem de kendi bedensel sağlığının önemli olduğunun farkına varacaktır. Küçük çürük hasarları, küçük çocuklarda bile genellikle sorunsuz bir şekilde tedavi edilebilir. Enjeksiyondan önce çocuklara diş etleri için özel bir uyuşturma jeli verilir, böylece çocuklar delinmeyi fark etmezler. Çocukların büyük korkuları varsa, gülme gazı onları rahatlatmaya ve tedavinin sorunsuz ilerlemesine yardımcı olabilir. Çocuk diş hekimleri bu konuda çok fazla deneyime sahiptir. Hiçbir şey yardımcı olmazsa anestezi altında da gerekli müdahaleler yapılabilir. Ama bu her zaman son çare olmalıdır.

Süt dişlerinde diş çürümesini nasıl önleyebilirsiniz?

Çocuklarda diş çürümesi, iyi diş hijyeni ve doğru beslenme alışkanlıkları ile önlenebilir. Bunun için çocuklarınızın dişlerini günde iki kez fırçaladığından emin olun. Yaklaşık sekiz yaşına kadar fırçalama kesinlikle gereklidir. Meyve veya tatlı yedikten hemen sonra fırçalamayın. 30 dakika bekleyin. Çocuklar için de diş ipi önerilir. Çocuğunuzun öğünler arasında sürekli olarak biberonu emmesine izin vermeyin. Çocuğunuzu baştan şekersiz çay ve su içmeye alıştırın. Tatlılara sadece ana yemekten hemen sonra izin verin ve şeker tüketimini sınırlayın. Florürlü diş macunu veya florür tabletleri kullanın. Çocuğunuzu önerilen diş kontrollerine götürün.

 

Sonuç olarak çocuklarda diş çürüğü hafife alınmamalıdır. Aksi takdirde çürükler süt dişlerinin yanı sıra kalıcı dişlere de saldırabilir ve en kötü durumda onları yok edebilir. 

 

Sağlıcakla kalın…