Diş minenizin düzensiz bir şekilde renklendiğini fark ettiniz mi? Bazı alanlarda, diğerlerinde olduğu kadar parlak değildir. Bu, çeşitli faktörlerin neden olduğu diş demineralizasyonu olarak bilinen bir fenomenin yaygın bir etkisidir. Bir dişin birçok demineralizasyon döngüsü gerçekleştiğinde, çürükle sonuçlanır yani dişte bir boşluk oluşur. Diş çürüğü bir delik veya boşluk oluşmadan önce fark edilirse, dişte kalsiyum ve florür depolanarak diş yeniden mineralize edilebilir. Bu yazımda diş demineralizasyonu ne olduğunu, nasıl oluştuğunu ve bu konuda neler yapabileceğinizi anlatacağım. Keyifli okumalar…
Dişlerde demineralizasyon ne demek?
Diş minesi, dişleri diş çürümesinden koruyan dişin en dış tabakasıdır. Demineralizasyon süreci ise herkesin ağzında zamanla gerçekleşen bir şeydir. Kalsiyum ve fosfat dahil olmak üzere zamanla önemli mineraller, diş minesinin sert, koruyucu tabakasından uzaklaşır. Bu da dişin demineralizasyonuna yani diş minesinin daha zayıf ve daha yumuşak olmasına neden olarak dişleri çürümeye karşı daha duyarlı hale getirir. Bunun ilk belirtilerinden biri dişlerin sıcak ve soğuk yiyeceklere karşı hassas hale gelmesidir. Düzenli kontroller ve profesyonel diş temizliği, diş minesini korumaya yardımcı olur. Diş hekiminiz, diş minesine saldıracak daha az bakteri olması için dişlerinizdeki plağı giderir. Ayrıca dişlerinizi ne kadar iyi fırçaladığınızı kontrol edebilir ve günlük rutininizi nasıl geliştireceğiniz konusunda size ipuçları verebilir.
Diş demineralizasyonu nasıl oluşur?
Her yemek yediğinizde dişlerinizin arasında, dişlerinizde ve diş etlerinizde kalan fazla gıda ağzınızdaki plak bakterilerini besler. Bunu yaparken diş minesine saldıran ve diş yüzeyinden önemli mineralleri süzen asitler üretirler. Bu asit yiyecek ve içecek tükettikten birkaç dakika sonra üretilir. Bir dişin demineralizasyonu, özellikle asitli yiyeceklerin veya turunçgiller ve meyve suları gibi sıvıların yenilmesinden de kaynaklanabilir. Bu, ağzın pH değerinde bozulmalara neden olur ve bu da minerallerin diş minesinden sızmasına neden olur. Nedeni her zaman ağızdaki asidik ortamdır.
Diş minesinin remineralizasyonu
Fosfat ve kalsiyum iyonlarının bir kısmı tükürüğünüzde kalır ve pH normale döndüğünde, bu iyonlar tekrar diş minesinde birikerek tekrar sertleşmesine yardımcı olur. Bu nedenle, yemek yedikten ve içtikten sonra dişlerinizi fırçalamadan önce bir süre beklemeniz önerilir. Bu, önemli iyonların dişlerde tekrar birikmesini sağlar. Çünkü çok erken fırçalamak, fırçalanıp sonsuza kadar kaybolmaları anlamına gelebilir. Ancak dişlerinizi her gün düzenli fırçalamak ve diş ipi kullanmak önemlidir.
Peki tükürük bu meselede nasıl bir rol oynuyor?
Daha önce bahsettiğim gibi, bazı iyonlar tükürükte kalır. Tükürük, yemekten sonra ağızda kalan yiyecek parçacıklarını yıkayarak uzaklaştırır. Tükürük artık yiyecekleri yıkayıp dişleri ince bir filmle kapladığında dişleriniz karyojenik bakterilerden daha iyi korunur. Tükürükte bulunan florür, kalsiyum ve fosfat gibi mineraller diş minesini yeniden oluşturur ve ağızdaki asitleri nötralize eder.
Dişler evde nasıl remineralize edilebilir?
Kendi evinizin rahatlığında dişlerinizden kalsiyum ve fosfor kaybını önlemek ve dişlerinizi yeniden mineralize etmek için yapabileceğiniz birçok şey vardır. En önemli noktaları aşağıda detaylı olarak anlatacağım.
Öncelikle asitli ve tatlandırılmış ürünleri ölçülü tüketmeniz önemli bir rol oynar. Çünkü asitli yiyecek veya içecekler ağızdaki pH’ı düşürür, bu da dişlerin direncini azaltır. Bunlar limon ve portakal gibi turunçgiller, şekerli ve gazlı içecekler, sirke, şarap ve diğerleridir. Ayrıca, tüm yoğun tatlandırılmış ürünlerden kaçınmalısınız.
Geçmişte diş çürüğü sorunu yaşadıysanız daha da dikkatli olmalısınız. Bunun için asitlerin dişler üzerindeki olumsuz etkilerini önleyen bir diş macunu kullanabilirsiniz. Bu tür ürünler diş yüzeyini güçlendirir, kireçlenmeyi ve periodontitisi önler ve böylece diş etlerinizi sağlıklı tutar.
Doğru fırça seçimi önemlidir. Sert diş fırçaları minenin aşınmasına, diş etlerinin çekilmesine ve sonuç olarak bu bölgede çok fazla hassasiyet oluşmasına neden olur. Öte yandan, kıllar yumuşak olsa bile fırçalarken çok sert itmeyin.
Dişlerinizi yemekten hemen sonra fırçalamayın. Tükürüğün ağzınızın pH’ını düzenlemesi için en az yarım saat bekleyin. Araştırmalar, gıdaların diş minesini bir miktar yumuşattığını göstermiştir. Hemen fırçalarsanız, dişleriniz üzerindeki zararlı etkiyi artırırsınız – bu özellikle asitler ve şekerli gıdalar için geçerlidir.
Bol su için ve sakız çiğneyin. Yeterli hidrasyon, diş minesinin mineralleşmesine ve korunmasına yardımcı olan tükürük üretimini sabit tutar. Aynı zamanda şekersiz sakız tükürüğü uyarır, yemek artıklarının atılmasına yardımcı olur ve ağızdaki asitliği düzenler.
Süt ürünleri tüketimi de bu noktada önem kazanır. Çünkü süt ürünleri plağın asitliğini nötralize etmeye yardımcı olur. İçinde doğal olarak bulunan bir protein olan kazein, asitleri tamponlamaya yardımcı olur ve dişin yeniden mineralleşmesine yardımcı olur. Süt ürünleri ayrıca size kesinlikle ihtiyacınız olan kalsiyumu sağlar.
Florür, diş minesinde daha büyük ve asit saldırısına karşı daha dirençli yeni kristal gövdelerin oluşmasına neden olur. Dişlerinize florür takviyesi yapmak için florlu maden suyu, florürlü diş macunu, florürlü gargaraları kullanabilirsiniz. Ayrıca diş hekiminiz tarafından dişlerin şiddetli demineralizasyonunda için reçete edilen florür jelini kullanabilirsiniz.
Diş zaten demineralize ise diş hekiminiz ne yapabilir?
Diş hekimleri diş demineralizasyonu konusunda hassas davranırlar. Dolayısıyla yapacağınız düzenli ziyaretler dişlerin demineralizasyonunu ve buna bağlı sorunları önlemeye yardımcı olur. Dişlerinizde bu fenomen zaten meydana geldiyse, uzman diş hekiminiz durumunuzu inceleyecek ve sebebini belirleyecektir.Böylece, optimum çözümü bulmak için adım adım yönlendirileceksiniz. Tedavi, kapsamlı bir profesyonel diş temizliği ve evde etkili günlük hijyen için talimatlarla başlar. Bol kalsiyum ve D vitamini içeren sağlıklı bir diyet ve florür kullanımı için öneriler işlemi tamamlar. Düzenli diş hekimi ziyaretlerinizde diş hekiminiz diş demineralizasyonunu önlemek için başka neler yapabileceğiniz konusunda size tavsiyelerde bulunacaktır.
Sağlıcakla kalın…